Użytkowanie przedmiotu leasingu przez osobę trzecią – co warto wiedzieć?
Leasing samochodów i innych środków trwałych stał się w Polsce jedną z najpopularniejszych form finansowania. Wybierają go zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Jednak już na etapie podpisywania umowy leasingowej pojawia się często pytanie: czy przedmiot leasingu może być użytkowany przez osobę trzecią?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ zależy od zapisów umowy, regulaminu firmy leasingowej, a także od rodzaju leasingu (operacyjny, finansowy, konsumencki). W niniejszym artykule przeanalizujemy szczegółowo tę kwestię, wskażemy potencjalne przeszkody i przykłady z życia, aby ułatwić Ci poruszanie się po zawiłościach polskiego rynku leasingowego.
Dlaczego temat użytkowania przez osobę trzecią jest ważny?
Przedmiot leasingu, np. samochód osobowy, dostawczy czy nawet maszyna produkcyjna, to środek trwały, który formalnie należy do firmy leasingowej aż do momentu zakończenia umowy. Leasingobiorca ma prawo z niego korzystać, ale nie zawsze oznacza to możliwość swobodnego przekazania go innym osobom.
W praktyce problem pojawia się w sytuacjach takich jak:
- przedsiębiorca zatrudnia pracowników i chce, aby to oni prowadzili samochody wzięte w leasing,
- właściciel firmy chce udostępnić pojazd członkowi rodziny (np. żonie lub mężowi),
- leasingobiorca planuje oddać samochód podnajemcy, np. kierowcy świadczącemu usługi przewozu osób.
W każdym z tych przypadków leasingodawca może mieć odmienne podejście.
Standardowe zasady leasingu w Polsce
Leasing operacyjny
W leasingu operacyjnym leasingobiorca korzysta z przedmiotu leasingu, a własność pozostaje po stronie leasingodawcy. Zgodnie z praktyką rynkową:
- leasingobiorca może wskazać osoby upoważnione do użytkowania (np. pracowników),
- konieczne jest przestrzeganie regulaminu firmy leasingowej,
- czasami wymaga się zgody leasingodawcy na użytkowanie przez osoby spoza firmy.
Leasing finansowy
W leasingu finansowym użytkowanie przez osobę trzecią jest często bardziej elastyczne, ponieważ leasingobiorca od początku ponosi więcej obowiązków związanych z przedmiotem (np. amortyzacja). Jednak i tutaj mogą obowiązywać ograniczenia wynikające z umowy.
Leasing konsumencki
Od kilku lat w Polsce dostępny jest leasing konsumencki, kierowany do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W tym przypadku ograniczenia są najsurowsze – zazwyczaj umowa przewiduje, że tylko leasingobiorca może korzystać z przedmiotu leasingu. Niektóre firmy dopuszczają jednak możliwość wskazania współużytkownika (np. małżonka).
Przeszkody i ryzyka związane z użytkowaniem przez osobę trzecią
1. Naruszenie warunków umowy leasingowej
Największym ryzykiem jest złamanie zapisów umowy. Jeśli leasingobiorca udostępni samochód osobie trzeciej bez zgody leasingodawcy, może to prowadzić do:
- naliczenia kar umownych,
- wypowiedzenia umowy,
- utraty ochrony ubezpieczeniowej w przypadku szkody.
2. Problemy z ubezpieczeniem
Towarzystwa ubezpieczeniowe ściśle przestrzegają zapisów polis. Jeśli samochód w leasingu prowadzi osoba nieuprawniona, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania. Dlatego niezwykle ważne jest, aby każda osoba faktycznie korzystająca z auta była zgłoszona do leasingodawcy i wpisana do polisy.
3. Odpowiedzialność finansowa
Leasingobiorca odpowiada wobec leasingodawcy za przedmiot leasingu. Oznacza to, że nawet jeśli szkoda została spowodowana przez osobę trzecią, to i tak leasingobiorca ponosi odpowiedzialność. Przykład:
- właściciel firmy oddał samochód żonie, która spowodowała kolizję,
- ubezpieczyciel odmówił wypłaty, bo kobieta nie była wpisana jako uprawniony kierowca,
- leasingobiorca musiał pokryć koszty naprawy z własnej kieszeni.
4. Zmiana przeznaczenia przedmiotu leasingu
Leasingodawcy często zastrzegają, że pojazd nie może być wykorzystywany w działalności, która wiąże się z większym ryzykiem (np. taksówka, przewóz osób, wynajem krótkoterminowy). Udostępnienie auta osobie trzeciej wbrew tym zasadom może skutkować wypowiedzeniem umowy.
Jakie rozwiązania oferują firmy leasingowe?
Zgoda leasingodawcy
Najczęściej stosowaną praktyką jest uzyskanie pisemnej zgody leasingodawcy. Zazwyczaj procedura wygląda następująco:
- Leasingobiorca składa wniosek o dopisanie osoby trzeciej jako użytkownika.
- Leasingodawca weryfikuje wniosek – np. sprawdza, czy nie ma przeciwwskazań ubezpieczeniowych.
- Po akceptacji podpisywany jest aneks do umowy.
Wskazanie użytkowników w polisie OC/AC
Firmy leasingowe często wymagają, aby każda osoba trzecia była dopisana do ubezpieczenia. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko odmowy wypłaty odszkodowania.
Użytkowanie w ramach pracowników
W przypadku leasingu dla firm przyjmuje się, że samochody mogą być prowadzone przez pracowników – pod warunkiem, że leasingobiorca jest pracodawcą i wskazuje ich jako użytkowników. Niektóre firmy wymagają listy imiennej, inne ograniczają się do zgody ogólnej.
Przykłady z życia
Przykład 1 – przedsiębiorca i pracownicy
Pan Michał prowadzi firmę budowlaną i wziął w leasing kilka samochodów dostawczych. Początkowo korzystał z nich sam, ale wraz z rozwojem firmy przekazał auta pracownikom. Firma leasingowa zaakceptowała takie rozwiązanie, pod warunkiem dopisania pracowników do polisy. Dzięki temu w przypadku kolizji nie było problemów z odszkodowaniem.
Przykład 2 – leasing konsumencki i małżonek
Pani Anna skorzystała z leasingu konsumenckiego na nowy samochód. Chciała, aby z auta mógł korzystać również jej mąż. Firma leasingowa wymagała złożenia wniosku i podpisania aneksu do umowy. Po dopisaniu męża do polisy, oboje mogli legalnie korzystać z samochodu.
Przykład 3 – podnajem wbrew umowie
Pan Krzysztof, właściciel JDG, oddał samochód w leasingu swojemu znajomemu kierowcy Ubera. Leasingodawca dowiedział się o tym i wypowiedział umowę, uznając to za naruszenie przeznaczenia pojazdu. Pan Krzysztof musiał zapłacić wysoką karę i spłacić pozostałą część zobowiązania.
Jak uniknąć problemów?
- Dokładnie czytaj umowę – zwróć szczególną uwagę na zapisy dotyczące użytkowania przez osoby trzecie.
- Zawsze pytaj leasingodawcę – jeśli masz wątpliwości, złóż wniosek o zgodę.
- Dbaj o ubezpieczenie – zgłoś każdą osobę, która faktycznie korzysta z przedmiotu leasingu.
- Unikaj nieformalnych rozwiązań – udostępnienie auta bez zgody leasingodawcy może się skończyć bardzo kosztownie.
- Sprawdź regulamin – niektóre firmy mają osobne dokumenty regulujące kwestię użytkowników, niezależnie od samej umowy.
Podsumowanie
Użytkowanie przedmiotu leasingu przez osobę trzecią w Polsce jest możliwe, ale wymaga zachowania odpowiednich procedur i uzyskania zgody leasingodawcy. Każda firma leasingowa ma własne regulacje, a naruszenie zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych.
Najważniejsze to transparentność i dbałość o zgodność z umową oraz polisą ubezpieczeniową. Dzięki temu można uniknąć problemów i bezpiecznie korzystać z przedmiotu leasingu, nawet jeśli faktycznie używa go ktoś inny niż leasingobiorca.
0 komentarzy